Câu chuyện về bùa thề như một
bản tình ca huyễn hoặc về những
mối tình chỉ có ở bản Mường nơi
đây.
Đồng bào ở vùng ven sông Đà
tin rằng, bùa thề chỉ có ở xã
Tường Tiến, Tân Lập, Nam Phong,
Huy Phong, nằm bên dòng sông
Đà, thuộc huyện Phù Yên mà thôi.
Bùa thề không phải thứ hại
người, mà họ coi như một bằng
chứng về tình yêu và lòng chung
thủy của những đôi trai gái, lấy
cái chết để đấu tranh cho tự do
của tình yêu. Ở những xã này,
bùa thề như một thứ mê mị, bí
ẩn ngàn đời còn truyền lại.
Người ta đồn đại rất nhiều về
những cuộc tình đẹp gắn với bùa
thề.
Hà Văn Khoa và Lò Thị Yên (xã
Huy Phong) là một đôi tình nhân
đa đoan, yểu mệnh. Khoa là
chàng trai con nhà nghèo, đông
anh em. Lò Thị Yên cũng sinh ra
trong gia đình cám cảnh chẳng
kém gì. Khoa và Yên bất chấp sự
đói nghèo, quyết bảo vệ tình yêu
bằng mọi giá.
Thế nhưng, bố mẹ Yên lại ra sức
ngăn cản. Yên là một cô gái xinh
đẹp, dễ thương. Bố mẹ không
muốn Yên phải tiếp tục cuộc đời
mình ở vùng đất rừng xanh núi
đỏ này nên ép gả cô cho một
người đàn ông buôn sắn ở thị
trấn Phù Yên. Người đàn ông mà
bố mẹ ép gả hơn cô 30 tuổi, khá
giàu. Ông ta có hai chiếc xe tải
buôn sắn về xuôi. Ông đã có một
đời vợ và hai đứa con lớn bằng
Yên.
Trót trao trái tim yếu đuối của
mình cho Khoa nhưng ước muốn
của cha mẹ nặng như hòn đá
nên Yên không thể nào từ chối
được, cô phải lấy người đàn ông
mà mình không yêu đó làm
chồng.
Người ta bảo, trước khi đi lấy
chồng, Yên đã cùng Khoa làm
bùa thề để dù không được ở bên
nhau song trái tim và tâm hồn thì
mãi là một. Khi về thế giới bên
kia, hai người sẽ là đôi uyên
ương, không thế lực nào có thể
chia cắt nhau được nữa.
Lấy chồng được một tháng, Yên
cứ héo hon tiều tuỵ, không ăn
uống, không nói năng gì, chỉ nhớ
đến Khoa mà đêm đêm nước mắt
đầm gối. Người chồng yêu
thương, chăm sóc tận tình cô vợ
trẻ thế nào cũng không làm Yên
vui lên được.
Thương vợ, ông ta đưa vợ về quê
sống với bố mẹ, để bố mẹ chăm
sóc. Thế nhưng, vài hôm sau gia
đình thấy Yên tắt thở trên
giường, thân xác tiều tụy, chỉ có
khóe miệng vẫn nở nụ cười. Gia
đình không hiểu vì sao Yên chết,
cô không có bệnh tật gì, cũng
không có biểu hiện trúng độc.
- Bùa yêu.
Từ ngày Yên chết, Khoa bỏ
thuyền, bỏ lưới không đi đánh cá
nữa. Anh em nhớn nhác đi tìm
mà không thấy tăm hơi Khoa
đâu. Thế rồi, gia đình nhà Yên
thấy Khoa rũ xác bên mộ Yên ở
mãi trên sườn núi heo hút khi họ
lên thắp hương trăm ngày.
Có một điều lạ lùng là người dân
trong vùng không tiếc thương
cho mạng sống của đôi tình
nhân trẻ, mà họ mừng cho hai
người mãi mãi được bên nhau.
Họ tin rằng bùa thề đã linh
nghiệm với đôi tình nhân này.
Câu chuyện về cái chết và mối
tình vô cùng đẹp đẽ của Khoa và
Yên lại khiến phong trào làm bùa
thề lên cao. Các đôi trai gái hễ
yêu nhau là bí mật gặp thầy bùa
để xin bùa thề, quyết được cùng
sống, cùng chết. Người Mường ở
vùng đất núi đá sông sâu này tin
tuyệt đối vào sự linh nghiệm của
bùa thề. Cha mẹ, họ hàng nếu
biết con cái mình đã làm bùa thề
với người yêu thì không bao giờ
dám ngăn cản tình yêu của họ.
Lang thang tìm hiểu về thứ bùa
ngải kỳ lạ này, tôi được nghe
hàng chục câu chuyện về những
cái chết lạ lùng của các đôi tình
nhân mà người ta tin rằng do
bùa thề. Trong số những câu
chuyện vừa thực vừa hư ấy, tôi
rất ấn tượng với mối tình đau
khổ của cặp tình nhân Đinh Văn
Kha và Hà Thị Lan.
Cách đây chừng 5 năm, người
dân xã Nam Phong xôn xao về
cái chết của vợ chồng anh Kha,
chị Lan.
Cuộc sống vợ chồng tuy nghèo,
bao năm chỉ ăn cơm độn khoai
sắn nhưng vô cùng hạnh phúc.
Sống với nhau hơn 20 năm, đã
có 3 mặt con, nhưng vợ chồng
không bao giờ nói nặng lời với
nhau dù chỉ một tiếng.
Thế nhưng, một ngày anh Kha
đột tử do cảm lạnh. Anh chẳng
để lại lời trăng trối. Chị Lan đau
đớn khôn nguôi, ôm xác chồng
mà không khóc nổi.
Làm tang cho chồng xong, chị
họp gia đình, dặn dò 3 đứa con
phải biết chăm sóc, thương yêu
nhau. Chị nhờ anh em họ hàng
giúp đỡ nuôi dưỡng các cháu.
Chị tiết lộ rằng đã cùng anh Kha
làm bùa thề từ ngày mới cưới.
Nghe chị Lan nói đã làm bùa thề,
cả họ rầu rĩ buồn đau chuẩn bị
làm đám tang nữa. Họ có niềm
tin chắc chắn rằng, bùa thề sẽ
dắt chị Lan về thế giới bên kia để
hội ngộ cùng anh Kha.
Sau ngày anh Kha chết, mọi
người thay nhau canh chừng chị
Lan, không cho chị ra khỏi nhà.
Ai cũng sợ chị quẫn trí làm liều.
Thế nhưng, sau khi anh chết
đúng 10 ngày thì họ hàng phát
hiện chị cũng đã tắt thở trên
giường.
Người dân đồn rằng, khi chết,
trên má chị hai dòng nước mắt
cứ thế tuôn chảy. Thầy mo bảo,
chị buộc phải về thế giới bên kia,
không có cách nào cưỡng lại
được và dòng nước mắt đó là nỗi
buồn của chị vì thương đàn con
nhỏ.